برنامه‌ریزی راهبردی و سیاستگذاری توسعه در مدیترانه شرقی

author

عباس مصلی نژاد استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

Abstract:

کشورهای مدیترانه شرقی را باید بخشی از بازیگرانی دانست که روند توسعه و پیوند با اقتصاد جهانی را براساس ضرورت‌های درون‌ساختاری و نقش مکمل در سیاست جهانی طی نموده‌اند. این منطقه با توجه به اهمیت ژئوپلیتیکی آن باعث حضور گسترده قدرت‌های بینالمللی و تداخل منافع آنان گردیده است. در چنین فرآیندی، ضرورت‌های ژئوپلیتیکی با نیازهای راهبردی کشورها ازجمله توسعه پیوند می‌یابد. در این مقاله تلاش می‌شود تا رابطه بین نشانگان توسعه با مولفه‌های درون‌ساختاری و بین‌المللی مورد بررسی قرار گیرد. تحقق چنین فرآیندی را باید در قالب «مدل توسعه پویا» تبیین نمود. در مدل توسعه پویا، سیاستگذاری اقتصادی و توسعه اجتماعی در مناطقی همانند مدیترانه شرقی تابعی از نیازهای درون‌ساختاری کشورها، ضرورت‌های ژئوپلیتیکی و سازوکارهای سیاست جهانی محسوب می‌شود. براساس چنین ویژگی‌هایی است که بازیگران کوچک در محیط‌های ژئوپلیتیکی فراتر از قابلیت جغرافیایی خود به ایفای نقش ساختاری در فرآیند توسعه مبادرت می‌کنند. بنابراین می‌توان پرسش مقاله را بر اساس رابطه بین «سیاستگذاری توسعه» (متغیر وابسته) با مولفه‌هایی همانند «ضرورت‌های ژئوپلیتیکی» و «نیازهای درون‌ساختاری کشورها» (متغیرهای مستقل) تبیین نمود. در این شرایط، این پرسش مطرح می‌شود که: «سیاستگذاری توسعه در مدیترانه شرقی براساس چه مولفه‌هایی شکل می‌گیرد؟» در پاسخ به این پرسش می‌توان فرضیه مقاله را بدین‌گونه تنظیم نمود که: «سیاستگذاری توسعه در مدیترانه شرقی براساس نیازهای درون‌ساختاری کشورها و جایگاه ژئوپلیتیکی آنان در سیاست جهانی تنظیم می‌شود.» در تنظیم این مقاله از رهیافت «سیاستگذاری تعامل پویا» استفاده شده است. کشوری که روندهای امنیت‌سازی را تحت‌الشعاع ضرورت‌های رشد اقتصادی قرار دهد، بعد از مدتی با مشکلات اجتماعی و راهبردی روبه‌رو خواهد شد. واقعیت آن است که چنین مشکلاتی می‌تواند زمینه‌های لازم برای ایجاد چالش‌های نوین را به‌وجود آورد. هیچ کشوری در محیط منطقه‌ای نمی‌تواند بدون روندهای امنیت‌سازی موقعیت خود را ارتقاء دهد. ضرورت‌های توسعه ایجاب می‌کند که واحدهای سیاسی به‌موازات برنامه‌ریزی رشد و توسعة اقتصادی به ضرورت‌های امنیت‌سازی توجه داشته باشند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

تبیین اهمیت سرمایه اجتماعی در سیاستگذاری و برنامهریزی توسعه پایدار در ایران

مروری بر ادبیات «سرمایه اجتماعی» نشان می‌دهد که هدف اصلی پایه‌گذاران و صاحبنظران این مفهوم تنبه و توجه دادن دولت‌مردان، سیاست‌گذاران و کارگزاران توسعه به این سو بود، که بدون توجه به نقش شبکه‌ها، تعاملات و مناسباتی که در لایه‌ها و سطوح پایین جامعه (خارج از حوزه سیاست و تصمیم‌گیری) جریان دارد و همچنین با بی‌اهمیت تلقی کردن آن، پیش‌بردن برنامه‌های توسعه نه تنها ...

full text

تبیین اهمیت سرمایه اجتماعی در سیاستگذاری و برنامهریزی توسعه پایدار در ایران

مروری بر ادبیات «سرمایه اجتماعی» نشان می دهد که هدف اصلی پایه گذاران و صاحبنظران این مفهوم تنبه و توجه دادن دولت مردان، سیاست گذاران و کارگزاران توسعه به این سو بود، که بدون توجه به نقش شبکه ها، تعاملات و مناسباتی که در لایه ها و سطوح پایین جامعه (خارج از حوزه سیاست و تصمیم گیری) جریان دارد و همچنین با بی اهمیت تلقی کردن آن، پیش بردن برنامه های توسعه نه تنها دشوار بلکه با شکست توأم خواهد بود و ...

full text

تبیین اهمیت سرمایه اجتماعی در سیاستگذاری و برنامهریزی توسعه پایدار در ایران

full text

توسعه گزینه‌های راهبردی برای سیاستگذاری در صنعت نفت ایران بر اساس آینده‌نگاری راهبردی

جایگاه نفت در تولید ناخالص داخلی، سیاستگذاری در صنعت نفت ایران را حایز اهمیت ساخته است. اما عدم اطمینان فزاینده در این حوزه، گرایش به رویکردهای نوینی چون آیندهنگاری راهبردی را در نظام سیاستگذاری برای این صنعت ایجاب میکند. این تحقیق، در پی تدوین سناریوهای صنعت نفت ایران در افق 1404 و توسعه گزینههای راهبردی بر این اساس است. روش کلی تحقیق، «سناریوپردازی» است و به منظور شناسایی و اولویتبندی عو...

full text

بررسی تغییرپذیری درون‌سالی تاوایی نسبی در خاورمیانه و مدیترانه شرقی

محاسبه و ترسیم الگوهای توزیع تاوایی نسبی در سطوح فشاری مختلف مناسبترین روش برای تبیین تغییرات اقلیم سطح زمین با استفاده از تغییرپذیری گردش جوی است. بر این اساس مقادیر روزانه تاوایی نسبی با استفاده از داده های روزانه باد مداری و نصفالنهاری که از مراکز ملی پیشبینی محیطی و پژوهشهای جوّی آمریکا دریافت شد، در سه تراز فشاری 850، 500 و 300 هکتوپاسکال در منطقه مدیترانه شرقی و خاورمیانه که محدوده...

full text

وضعیت کشورهای منطقه کشورهای مدیترانه شرقی

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

سیاستگذاری عمومی

volume 2 issue 1

pages 29- 50

publication date 2016-05-21

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

سیاستگذاری توسعه ضرورت‌های درون‌ساختاری شکل‌بندی ژئوپلیتیکی نیازهای جهانی مدیترانه شرقی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com